SONDAJ İŞLERİ

Sondaj işlerinde sırasıyla yapılan işlemler;  gerekli izinleri alınmış olan sahaya girilir. Teslim edilen sahada, Saha Mühendisi tarafından keşif amaçlı gezi yapılarak, sahaya ulaşım ve çalışma şartları tespit edilir. Mobilizasyon koşulları belirlenir. Harita ekibi ile birlikte sondaj yapılacak lokasyonlar işaretlenir.
  Sahaya makine, ekipman ve personel mobilizasyonu sağlanarak, sondaj çalışmaları başlatılır. Nakli tamamlanan makine ve ekipmanları sondaj noktalarına indirilir.
  Zemin cinsine göre (zemin ortam-kaya ortam),  uygun alet ve aparatlar kullanarak 
delgi işlemleri gerçekleştirilir. Sondajdan zemin cinsine bağlı olarak, SPT (Standart Penetrasyon Deneyi) ve karot almak suretiyle numune alımı gerçekleştirilip, çıkarılan numunelerin incelenerek zemin tanımlaması yapılır.  Gerek  görülmesi  durumunda  sondaj 
kuyusu içinde ek arazi testleri yapılır.
  Sondaj işlerinin tamamlanmasının ardından  kuyu  logu  oluşturularak,   değerlendirmeye sunulur ve kuyu borulanarak yeraltı  su  seviyesi ölçümleri yapılır. Kuyu ağzı muhafaza edilir.
  Sondaj işlerinin başlangıcında, devamında ve sonrasında gerekli iş güvenliği önlemlerinin alınması ile çevre güvenliği sağlanır.
  Her sondaj lokasyonuna geçildiğinde bu işlemler, tekrarlanarak devam eder.

SONDAJ SIRASINDA YAPILABİLECEK EK ARAZİ TESTLERİ

1.  Pressiyometre Deneyi
  Zeminin yük /deformasyon parametrelerinin, belirlendiği bir arazi(in-situ) deneyidir.  Deney basit anlamda genişleyebilir silindirik bir probun, önceden delinmiş bir kuyuya indirilerek şişirilmesi ve bu esnada prob içerisindeki basınç ve hacim değişikliklerinin ölçülmesi şeklinde gerçekleştirilmektedir.

2.  İnklinometre Deneyi
  İnklinometre cihazı, sahada açılmış deliklerin eksenlerinden düşey sapmalarını  ölçmek için kullanılan bir alettir. Bir tek cihazı kullanarak çok sayıda sondaj deliğinden ölçüm alınabilmekte ve ölçüm hassasiyetinin diğer yöntemlerden daha yüksek olması  sebebiyle kaya kütlelerinde ve zeminde gelişebilecek çok yavaş hareketler de  kaydedilebilmektedir. İnklinometre aleti, algılayıcı (probe),kayıt cihazı ve bunlar arasındaki bağlantıyı sağlayan kablodan oluşur.

3.  Geçirimlilik Testleri
  Bu testler zemin türüne göre aşağıda yöntemlerde yapılabilir
-  Basınçlı Su Testi – BST
-  Sabit seviyeli permeabilite testi
-  Düşen seviyeli permeabilite testi

4.  Standart Penetrasyon Testi (SPT)
  Zemin mukavemet ve yoğunluğunu değerlendirmek ve örselenmiş örnek almak amacıyla sondaj kuyusu içinde (in situ) yapılan, bir dinamik kesme deneyidir. Deneyde standart bir sempler (konik uç) zemine sokulmaya çalışılarak, zeminin bu sokulmaya karşı gösterdiği direnç, bazı hesaplamalarla saptanabilmektedir. Kohezyonsuz zeminlerden, standart ve klasik numune alıcılarla örselenmemiş örnek almak, hemen hemen olanaksız olduğu için bu tip zeminlerin mühendislik özellikleri, laboratuvar deneyleri ile belirlenememekte, bu yüzden bu tür zeminlerde SPT gibi arazi deneyleri tercih edilmektedir.


Arazi Deneyleri kapsamında yapılabilen diğer çalışmalar:
·  PS logging
·  Downhole